مطالعه تغییرات شاخص های تنوع زیستی جامعه پرندگان در تیپ های پوششی متفاوت جنگل شصت کلاته گرگان

بررسی تنوع زیستی پرندگان در مطالعات بوم شناسی جنگل از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی تغییرات شاخص تنوع، غنا و یکنواختی گونه ای جامعه پرندگان در 4 تیپ پوشش گیاهی راش، راش- ممرز، ممرز- انجیلی و انجیلی- ممرز- بلوط در طول 3 فصل تابستان، پاییز و زمستان در جنگل شصت کلاته گرگان بود. ابتدا واحدهای رویشی همگن با استفاده از برداشت صحرایی تعیین شد. نمونه برداری از پرندگان به روش نمونه برداری نقطه ای انجام پذیرفت و نوع و تعداد تمام گونه های مشاهده شده در هر پلات در 3 فصل ثبت گردید. کمیت های تنوع گونه ای با استفاده از شاخص های سیمسون و شانون- وینر و یکنواختی با استفاده از شاخص های سیمسون و کامارگو محاسبه شدند. غنای گونه ای نیز در 4 تیپ پوششی محاسبه و مقایسه شد. براساس نتایج به دست آمده، بیش ترین مقادیر شاخص های تنوع مربوط به فصل زمستان و کم ترین مقادیر مربوط به تابستان بود. تنوع و غنای گونه ای در تابستان و پاییز در تیپ راش و در فصل زمستان در تیپ راش- ممرز نسبت به بقیه تیپ ها بالاتر بود. بیش ترین میزان یکنواختی گونه ای نیز در سه فصل در تیپ راش مشاهده شد. همچنین تیپ انجیلی- ممرز- بلوط پایین ترین مقدار غنا، تنوع و یکنواختی گونه ای را در هر سه فصل نشان داد. نتایج این پژوهش تأثیر فصل و تیپ های متفاوت پوشش جنگلی را بر تنوع زیستی جامعه پرندگان اثبات نموده و نمایان گر این است که هرچه به سمت فصل سرما و تیپ راش و راش- ممرز پیش می رویم مقادیر شاخص های تنوع افزایش می یابد. همچنین نتایج اهمیت وجود جنگل های بالغ را نشان داد. اگرچه جلوگیری از انجام بهره برداری برای حفظ تنوع زیستی بهترین راه حل محسوب نمی شود، ولی استفاده از روش هایی هم چون روش های گزینشی به عنوان یکی از مناسب ترین و پایدارترین راه حل های ممکن به منظور حفظ ساختار جنگل های مورد بهره برداری و ایجاد زیستگاه مناسب برای پرندگان و سایر جوامع حیات وحش پیشنهاد می گردد.